Over (giftige) mannelijkheid en gevoelige jongens

Echte mannen zijn dominant, hebben altijd zin in seks en drinken bier. Op pakweg drie generaties zijn we van een mannenwereld naar een samenleving gegaan waarin de kiem gelegd is voor een non-binaire* wereld die gelijkheid nastreeft. Een wereld waarin de ‘echte’ man niet meer de norm is. Een crisis voor de mannelijkheid of voor de man?

We gingen in gesprek met Lowie (28) en Randy (35), die samen de podcast ‘De gevoelige jongens’ maken.

Randy: ‘Het is belangrijk dat er over sommige dingen gepraat kan worden. Er bestaat een vooroordeel dat mannen niet over gevoelens praten of ze wegstoppen, en vaak zie je dat dat ook zo uitpakt in de realiteit. Zo zitten mensen zichzelf in de weg. Dat had ik in het verleden ook.’

Hoe zouden jullie giftige mannelijkheid omschrijven?

Randy: ‘Giftige mannelijkheid is wanneer je in de hoek wordt gezet en als minder mannelijk wordt gezien als je gevoel durft te tonen. Daardoor wordt je gedrag soms heftiger. Je voelt sommige dingen niet meer of stopt ze weg, omdat je wil blijven voldoen aan het ideaalbeeld van de man. Als je bijvoorbeeld huilt bij een film, word je als een zwakkeling gezien. Je gaat dingen weglachen, er ontstaat agressie, je zit jezelf letterlijk in de weg. Het percentage zelfdodingen bij mannen is vrij hoog en dat heeft onder andere te maken met het feit dat mannen andere mannen die praten over hun gevoel, typeren als vrouwelijk of zwak.’

Lowie: ‘Er zijn verschillen tussen mannen en vrouwen, maar eigenlijk zijn er ook veel overlappingen. In onze samenleving zijn er patronen die een bepaald gedrag van mannen en vrouwen vragen. Van mannen wordt bijvoorbeeld gevraagd hun gevoelens weg te stoppen, de leiding te nemen, zich zelfstandig en onafhankelijk op te stellen, te presteren, … Als je niet beantwoordt aan de verwachtingen, levert dat problemen op. Daarom begin je je als man op een bepaalde manier te gedragen door bijvoorbeeld je emoties te onderdrukken. En zo mis je de beleving van je meer vrouwelijke eigenschappen.’

Randy: ‘Het wordt giftig als je in een hoek gedreven wordt, naar de verwachtingen van de samenleving moet handelen, en daarmee kwaad doet. Opvoeding speelt daar al een grote rol. Zo zag ik een vlog van een Nederlandse familie met een traditionele rolverdeling. De dochter krijgt poppen, maar de ouders komen tussen als de broer daarmee wil spelen. Het  idee dat mannen stoer en sterk moeten zijn, belet mannen om hun emoties op een gezonde manier te tonen. Als je als kind al leert dat je niet mag huilen of niet met bepaald speelgoed mag spelen, leidt dat er bijvoorbeeld toe dat je agressief gedrag gaat ontwikkelen. Het is giftig als je jezelf en anderen er schade mee toebrengt. En dan krijg je situaties zoals bij The Voice Holland, waarbij mannen elkaar de hand boven het hoofd houden en vrouwen de schuld krijgen als mannen grenzen overschrijden.’

Op welke manier hebben jullie zelf last van die giftige mannelijkheid?

Lowie: ‘Er ligt bij mannen onderling vaak veel nadruk op seksuele prestaties. Je krijgt de vraag of je nog seks hebt gehad - wat natuurlijk privé is en niet relevant. In studentengroepen worden pandapunten uitgedeeld als je een maand geen seks hebt gehad. Je moet jezelf bewijzen. Je moet seksueel actief zijn, een veroveraar, dominant. Ik heb er zelf veel last van gehad dat ik mezelf in een bepaalde rol moest duwen. Ik moest mij groot houden, niet over bepaalde issues praten, mocht geen fouten toegeven, geen teken van zwakte tonen. Vandaag weet ik dat het omarmen van kwetsbaarheid een kracht is. Onder mannen is altijd competitie aanwezig, we moeten elkaar constant overtreffen. Ik ben zelf veel gepest geweest en ik heb het moeilijk altijd dat gevecht te moeten aangaan, me altijd te moeten bewijzen.’

Randy: ‘Ik had vroeger constant te maken met haantjesgedrag. Alles werd een wedstrijdje vér-plassen, bij wijze van spreken. Ik ben zelf ook gepest en had de neiging mee te gaan in die eeuwige wedstrijd. Vaak hebben vrouwen ook bepaalde oordelen en verwachtingen naar mannen toe. Bijvoorbeeld dat je als man niet angstig mag zijn, maar wel stoer en sterk, en dat je altijd alles oplost. Daar werd ik ongelukkig van. Ik voelde me fijner toen ik andere vriendschappen ontwikkelde. Soms hebben we wel nog rare gesprekken en rare humor, maar we kunnen over alles praten.’

Wat is er nodig om de invloed van giftige mannelijkheid te doorbreken?

Randy: ‘We moeten als mannen meer gesprekken hebben met elkaar. Zachtheid ontwikkelen. Elkaar laten zijn, elkaar wijzen op gedrag dat niet oké is.’

Lowie: ‘We moeten ons realiseren dat we een mannelijke én een vrouwelijke kant hebben, en andere mannen uitdagen ook die vrouwelijke kant te ervaren, ermee te experimenteren. Dat kan bijvoorbeeld door zorgzamer te zijn, niet altijd de leiding  en de beslissingen te nemen.’

Randy: ‘Het is belangrijk je eigen rol te bevragen, en dat doen we in onze podcast. We vertellen waarom we een gesprek niet aangegaan zijn, waarom we een vriend op iets niet hebben aangesproken, waarom we ons op een bepaalde manier gedragen. Andere mannen hierover horen praten helpt.’

Lowie: ‘En het is belangrijk ook het positieve te belonen en mannen aan te moedigen als ze zich bijvoorbeeld kwetsbaar tonen.’

Luister naar de podcast ‘De Gevoelige Jongens’ in je favoriete podcast-app.
Je vindt Randy en Lowie ook op instagram: @degevoeligejongens


*Non-binair betekent dat je je niet thuisvoelt in de tweeledige (man-vrouw) genderverdeling