Velen hebben het niet door. Wie wit, hetero en man is, vaak al helemaal niet. Toch is het interessant om stil te staan bij onze maatschappij die zich - vaak onbewust - vooral op mensen richt die aan deze kenmerken voldoen. 'Wie niet aan de norm voldoet, wordt daar vaak mee geconfronteerd', vertelde Chia Longman ons in het Femma Magazine van maart.

Chia is hoofddocent van de master Gender en Diversiteit.

‘De dikwijls onzichtbare norm van de maatschappij is niet alleen mannelijk, maar ook wit en heteroseksueel. In die zin weerspiegel ik persoonlijk voor een groot deel die norm. Maar ik denk dat wanneer je niet de norm bent, je daar heel vaak mee wordt geconfronteerd. Je kleur, afkomst, seksuele oriëntatie of lichaamstype … herken je dan bijvoorbeeld niet in dagelijkse beeldvorming. En dikwijls kost het niet zo veel moeite om een beetje meer diversiteit aan bod te laten komen.’

Het is onze mentaliteit

‘Het gaat vaak  over mentaliteit. Het zit vaak in kleine, impliciete dingen die mensen niet zullen uitspreken.
Genderongelijkheid zit in opvoeding en in ons denken, ook al beseffen we het vaak niet. Hoe vaak ik aan mijn dochter moet herhalen dat ik een professor ben en dat een professor dus ook een vrouw kan zijn. Ze is natuurlijk nog klein, maar haar beeld van een professor is dat van een man terwijl haar eigen moeder professor is. Dit gaat over genderstereotiepe beeldvorming die zij meekrijgt op school en via de media.’

Hoe neutraal is neutraal?

Als het om religie gaat, hanteert België - kijk bijvoorbeeld naar het hoofddoekendebat - een norm van neutraliteit. Ik stel mij dan de vraag wat neutraal is. Vaak blijkt de dominante rol de neutrale norm te zijn. Een simpel voorbeeld is een onderzoek dat ik gedaan heb naar de Joods-orthodoxe gemeenschap in Antwerpen. Voor hen is zaterdag de rustdag. Voor een jonge vrouw die gestudeerd had voor bibliothecaresse bleek het heel moeilijk om een job te vinden waarbij ze op zaterdag vrij kon zijn om haar geloof te belijden.

Veel van de dominante tradities, die soms zelfs wettelijk bepaald zijn, komen van de dominante cultuur. Zo mag ik examens geven op zaterdag, maar kunnen studenten mij voor het gerecht slepen moest ik ze op een zondag geven. Wat we hier als neutraal zien, is dus de norm die vooral wit, mannelijk en katholiek is, en die een seculier karakter krijgt, maar welliswaar van een bepaalde traditie afstamt die niet op iedereen toepasbaar is.’

Word jij wel eens geconfronteerd met het feit dat je niet tot de norm van de samenleving behoort? Laat het ons hieronder weten!