Als we dat belangrijk vinden, dan moeten we van zwartepiet af.
Echt? Ja, echt.
Waarom dan, want:
We bedoelen er toch niets slechts mee?
Als dat zo is, dan vieren we het de komende 100 jaren best eens omgekeerd, voor de fun: een zwarte Sint en een witte piet. Kwestie van de kerk in het midden te houden.
Een goed bedoelde traditie kan toch kwalijke gevolgen hebben. Misschien ervaar jij zwartepiet als een lollige figuur, maar vele mensen met een donkere huidskleur ervaren dat niet zo. Hoe voelen zwarte kinderen zich erbij? Sinterklaas moet een kinderfeest zijn waar alle kinderen blij van worden, niet alleen die met een wit velletje. Dat is solidariteit.
(Zwarte) mensen moeten maar niet zo lichtgeraakt zijn.
Het is makkelijk praten, als je zelf in de verste verte geen last hebt van de ervaringen en gevoelens die door die ‘lichtgeraakte’ mensen in dit debat op tafel gelegd worden. Als je zelf niet zwart bent, heb je er geen idee van waarmee je als mens met een zwarte huid allemaal te maken krijgt: discriminatie, vooroordelen, stereotypering. Stereotypen zijn veralgemeende denkbeelden over hoe een bepaalde groep van mensen is en zich gedraagt. Zeg nu zelf: met wie wil jij je het liefst vergelijken? Met de goedheilige Sinterklaas of met de ondeugende, wilde, lompe, niet bijster snuggere, dienende zwartepiet? Is het rechtvaardig dat de witte man alle goeie kwaliteiten heeft en de zwarte ongeveer alle slechte? Er zijn geen zwarte rolmodellen in onze tradities om dat stereotiepe, neerbuigende beeld van zwartepiet bij te sturen.
Dit is zo’n mooie traditie.
Voor jou misschien wel, maar niet voor alle mensen met een kleur die dat hele zwartepiet-gedoe helemaal niet oké vinden. Tradities veranderen. We sturen ze bij op basis van de inzichten die we krijgen. Katten van torens gooien of levende visjes drinken kan vandaag niet meer, want dierenleed veroorzaken is nu strafbaar. Ooit werden in deze streken heksen verbrand. Dat waren doorgaans onafhankelijke, oudere vrouwen met een eigen mening, die niet wilden passen in het leven dat voor hen werd uitgestippeld. (Nu zijn ze lid van Femma Wereldvrouwen.) Tradities zijn altijd context-gebonden. De context waarin we vandaag leven, is een diverse samenleving. Femma Wereldvrouwen wil die graag inclusief maken, wat wil zeggen: mensen insluiten in plaats van uit te sluiten.
We kunnen er toch gewoon een roetpiet van maken?
Eén: uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat je gezicht helemaal niet zwart wordt van door een schouw te klauteren. Twee: hoe moet je aan kinderen van morgen uitleggen, die opgroeien met vloerverwarming, ecologische warmtepompen en zonnepanelen op het dak, dat dat hele gezelschap door de schouw glijdt om dat speelgoed te droppen. Moet je eerst nog uitleggen hoe dat gaat geregeld worden als hun huis helemaal geen schouw heeft, o horror. Hou toch op!
Tegenwoordig mogen we precies helemaal niets meer…
Dit stuk is een warme uitnodiging om er eens goed over te discussiëren, voilà. Ga je gang. Een beetje discussiëren kan nooit kwaad. We willen vooral niet stikken in al die opgekropte frustratie. Op voorwaarde dat alle stemmen in dit debat gehoord worden. Iedereen mee in het bad -debat. Kunnen we dan en passant ook bespreken waarom al die figuren perse mannen moeten zijn? Zelfs de Paashaas is een vent.
Eva Brumagne
Meer weten over dit debat? Kijk op www.hetiseenkinderfeest.be
Katrien Dejonghe schreef
Ik denk dat elke organisatie die een Sinterklaasfeest organiseert gestimuleerd moet worden om de vormgeving eigentijds te laten doorgaan zonder de kinderen in verwarring te brengen! De omschrijving van die Pieten hierboven bvb, lomp,wild, dom, dienend... Dat was in sommige milieus zo, maar bijlange niet overal! De Sint is en blijft een oude man (door de eeuwen heen moet ie toch een bruine verweerde huid gekregen hebben in zijn zonnig land van herkomst?) en zijn Pieten evolueren toch tot ware waardige managers die de Sint bij de les moeten houden wil het niet in het 100 lopen? Ze zijn dus steun en toeverlaat, rechterhand, vertrouwenspersoon van de Sint mét veel terreinkennis (!) en ware stuntmannen. Doordat ze jong en kwiek zijn en gevoelig voor grapjes, brengen
ze sfeer. En als ze bovendien van diverse pluimage /origine zijn , kan de pret alleen maar groter maken: als de hele troep maar een positieve, leuke sfeer van diversiteit én gelijkwaardigheid en kindvriendelijkheid uitstraalt.
Sel Guido schreef
Geachte mevrouw Brumagne,
Alvorens zo'n complete onzin op papier te zetten , is het aan te raden U wat beter te informeren over het onderwerp waarover U denkt iets te weten . Ik kan U het volgende boek aanraden om Uw kennis dienaangaande wat bij te schaven :
" De Sint en zijn knecht, wie zijn ze echt? "
door Wim Vangheluwe.
Maar ja, zelfs "Femma " is aangetast door het "woke" virus,
kwestie van mee met zijn tijd te zijn .
met de meeste hoogachting.
Sel Guido
Christa Mestdagh schreef
Volledig akkoord met het artikel!
Een vraag: wat doen we met de herkenbaarheid van 'niet-zwarte' Piet? Vrienden, familie, ook ik fungeerden vroeger vaak als zwarte Piet. Goed zwart smeren en dikke rode lippen, een pruik en we waren onherkenbaar. Sinterklaas was sowieso onherkenbaar door de baard en mijter. Want we speelden meestal bij kinderen die ons kenden. School, jeugdbeweging, wijk, e d. We 'witte' Piet is volledig herkenbaar voor de kinderen. Een moeilijkheid!
Voorstel: we kleuren de Pieten in felle, mooie kleuren en tekenen een grote mond, een pruilmond, een volle lach, e.a. Zo blijft Piet onherkenbaar voor de kinderen en komen we volledig tegemoet aan het negatieve aspect van 'zwarte Piet'.
Christiane Tansens schreef
Waar zijn onze mooie tradities gebleven? Zwarte Piet mag er voor mij zijn en blijven. Ik begrijp niet waarom sommige 'gekleurde en andere mensen' daarover vallen, hoewel ik begrip kan opbrengen voor hun gevoelens daarbij. Wij gaan toch ook niet in hun streken de tradities proberen te veranderen, wat ze ook zijn. Ik denk dat wij die discussie, die in Nederland gestart is, niet moeten importeren naar België. Zwarte Piet behoort tot ons collectief geheugen en mag daar wat mij betreft blijven.